ครม.มีมติอนุมัติหลักการร่างพระราชกฤษฎีกายกเว้นภาษีตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562
ในการประชุมคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ.2564 ที่มี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เป็นประธานการประชุม ครม.มีมติอนุมัติหลักการร่างพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ….ตามที่กระทรวงการคลัง (กค.) เรื่อง ร่างพระราชกฤษฎีกายกเว้นภาษีตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562
สาระสำคัญของเรื่อง
คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการร่างพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. ตามที่กระทรวงการคลัง (กค.) เสนอ และให้ส่งสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา แล้วดำเนินการต่อไปได้ และให้กระทรวงการคลังรับความเห็นของสำนักงบประมาณไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย
ซึ่งกระทรวงการคลังเสนอว่า
1. โดยที่พระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530 มาตรา 11 กำหนดให้การเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมและค่าอากรแสตมป์ ดังนี้
1.1กรณีผู้ถูกเวนคืนอสังหาริมทรัพย์เป็นบุคคลธรรมดา
- ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ยกเว้นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา [กฎกระทรวง ฉบับที่ 126 (พ.ศ. 2509) ออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร ข้อ 2 (29)]
- ภาษีธุรกิจเฉพาะ ไม่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะ เนื่องจากเป็นการขายอสังหาริมทรัพย์ที่เป็นทางค้าหรือหากำไรตามมาตรา 4 (6) [พระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการขายอสังหาริมทรัพย์ทางค้าหรือหากำไร (ฉบับที่ 342) พ.ศ. 2541]
- อากรแสตมป์ ยกเว้นอากรแสตมป์ [พระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530 มาตรา 11 วรรคสอง (ถูกยกเลิกแล้วเมื่อพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 มีผลบังคับใช้)]
1.2 กรณีผู้ถูกเวนคืนอสังหาริมทรัพย์เป็นนิติบุคคล
- ภาษีเงินได้นิติบุคคล รายได้จากกิจการหรืออันเนื่องมาจากกิจการจะต้องนำไปรวมคำนวณภาษีเงินได้นิติบุคคล [มาตรา 39 และมาตรา 65 แห่งประมวลรัษฎากร]
- ภาษีธุรกิจเฉพาะ การขายอสังหาริมทรัพย์ที่เป็นทางค้าหรือหากำไรตามมาตรา 4 (5) ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะ [พระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากรว่าด้วยการขายอสังหาริมทรัพย์ทางค้าหรือหากำไร ฉบับที่ 342) พ.ศ. 2541]
- อากรแสตมป์ ได้รับยกเว้นอากรแสตมป์ตามวรรคท้ายของลักษณะแห่งตราสาร 28 (ข) แห่งบัญชีอัตราอากรแสตมป์
1.3 กรณีผู้ถูกเวนคืนอสังหาริมทรัพย์เป็นบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่ไม่ขอรับเงินค่าทดแทน
- ภาษีเงินได้นิติบุคคล ได้รับยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคล [มาตรา 3 แห่งพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร (ฉบับที่ 295) พ.ศ. 2539]
- ภาษีธุรกิจเฉพาะ ได้รับยกเว้นภาษีธุรกิจเฉพาะ [มาตรา 3 แห่งพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร (ฉบับที่ 295) พ.ศ. 2539]
- อากรแสตมป์ ยกเว้นอากรแสตมป์ [พระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530 มาตรา 11 วรรคสอง (ถูกยกเลิกแล้วเมื่อพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 มีผลบังคับใช้)]
2. ต่อมาพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530 ได้ถูกยกเลิกโดยพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 ประกอบกับมาตรา 25 และมาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวบัญญัติให้การซื้อขายอสังหาริมทรัพย์ตามพระราชกฤษฎีกากำหนด เขตที่ดินที่จะเวนคืนกับพนักงาน เจ้าหน้าที่ และการโอนที่ดินที่ได้มาจากการเวนคืนได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียม ภาษีเงินได้สำหรับบุคคลธรรมดา ภาษีธุรกิจเฉพาะ และค่าอากรแสตมป์ โดยให้ดำเนินการตามที่กำหนดในประมวลรัษฎากร ทั้งนี้ กฎหมายยกเว้นภาษีสำหรับการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ในปัจจุบันได้มีการยกเว้นภาษีในกรณีอื่น ๆ แล้ว แต่ยังไม่มีการยกเว้นภาษีธุรกิจเฉพาะให้แก่นิติบุคคลและการยกเว้นอากรแสตมป์ให้แก่บุคคลธรรมดาและนิติบุคคล
3. กระทรวงการคลังได้พิจารณาการสูญเสียรายได้และประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับตามมาตรา 27 และมาตรา 32 แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 แล้ว ดังนี้
3.1 ประมาณการการสูญเสียรายได้ จะทำให้ภาครัฐสูญเสียรายได้ภาษีจำนวนหนึ่ง แต่ไม่สามารถประมาณการได้ เนื่องจากไม่มีข้อมูลการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ในอนาคต
3.2 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
- (1) ภาครัฐสามารถดำเนินการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์เพื่อการอันเป็นสาธารณูปโภค การป้องกันประเทศ หรือการได้มาซึ่งทรัพยากรธรรมชาติ หรือเพื่อประโยชน์สาธารณะอย่างอื่น
- (2) ผู้ถูกเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 จะได้รับการบรรเทาภาระทางภาษี
จึงได้เสนอร่างพระราชกฤษฎีกายกเว้นภาษีตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืน และการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 มาเพื่อดำเนินการ
สาระสำคัญของร่างพระราชกฤษฎีกา
1. ยกเว้นภาษีธุรกิจเฉพาะให้แก่นิติบุคคลตามประมวลรัษฎากร สำหรับรายรับที่เป็นเงินค่าทดแทนตามกฎหมายว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ ตั้งแต่วันที่ 30 พฤษภาคม 2562 เป็นต้นไป (อันเป็นวันที่พระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืน และการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 มีผลใช้บังคับ)
2. ยกเว้นอากรแสตมป์สำหรับการกระทำตราสารอันเนื่องมาจากขายหรือการถูกเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ตามกฎหมายว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ ตั้งแต่วันที่ 30 พฤษภาคม 2562 เป็นต้นไป (อันเป็นวันที่พระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืน และการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2562 มีผลใช้บังคับ)
3. แก้ไขมาตรา 3 แห่งพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากรว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร (ฉบับที่ 295) พ.ศ. 2539 โดยตัดการยกเว้นภาษีธุรกิจเฉพาะให้แก่บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลสำหรับรายรับที่เป็นเงินค่าทดแทนเฉพาะตามกฎหมายว่าด้วยการเวนคืนและการได้มาซึ่งอสังหาริมทรัพย์เฉพาะกรณีที่บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลนั้นไม่ขอรับเงินค่าทดแทนดังกล่าวออก เนื่องจากรวมอยู่ในการยกเว้นภาษีธุรกิจเฉพาะตามข้อ 1 แล้ว แต่ยังยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลให้แก่บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลสำหรับเงินค่าทดแทนดังกล่าว เฉพาะกรณีที่บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลนั้นไม่ขอรับเงินค่าทดแทนดังกล่าว
4. กำหนดบทเฉพาะกาลให้บทบัญญัติแห่งพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร (ฉบับที่ 295) พ.ศ. 2539 ที่ถูกแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชกฤษฎีกานี้ให้ยังคงใช้บังคับต่อไปเฉพาะในการจัดเก็บภาษีอากรที่ค้างอยู่หรือที่พึงชำระก่อนวันที่พระราชกฤษฎีกานี้ใช้บังคับ
